دروغ و دروغگویی در قرآن و روایات

                     دروغ به معنای سخن نادرست و خلاف واقع و حقیقت‌؛ یکی از رذایل ناپسند اخلاقی است که در قرآن و روایات اسلامی از گناهان کبیره زبان معرفی شده؛ و به شدت از انجام آن نهی شده است. زیرا کلید همه بدی ها و مایه نابودی ایمان است. دروغ گفتن مذموم ترین صفت انسانی است که شخص دروغگو به واسطه انجام آن مورد قهر و غضب الهی واقع شده و در آخرت به آتش دوزخ گرفتار خواهد شد (وای بر هر دروغگوی گناهکار    جاثیه آیه ۷)

اثرات دنیوی و اخروی دروغ و دروغگویی

1. ایجاد جو بدبینی و نوعی بی اعتمادی در جامعه : زندگی اجتماعی انسان بر اساس نوعی اعتماد دو طرفه شکل می گیرد و دروغ اگر در جامعه ای رواج پیدا کرد به این اعتماد لطمه زده و موجب نوعی اختلال و ایجاد جو بدبینی در روابط بین افراد می شود به همین دلیل حضرت علی علیه السلام می فرمایند : سزاوار است مسلمانان از دوستی و برادری با دروغگو اجتناب کنند کافی جلد ۲ صفحه ۳۴۱
2. مایه تباهی و بیرون آمدن ازایمان می‌شود:امام باقر علیه السلام  می فرماید «دروغ خانه ایمان را ویران می سازد»

                     ٣. کلید همه مفاسد و بدی هاست: دروغگویی طبق روایات عامل اصلی ایجاد فساد و افتادن در فساد های دیگر است که از آن تعبیر به کلید ورود به همه مفاسد و بدی‌ها شده است. امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید « تمام پلیدی ها در خانه ایی قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است »   بحار جلد ۶۹

.                ۴. مورد لعنت خدا و فرشتگان قرار می‌گیرد:  پیامبر (ص) می فرماید«مومن هرگاه بدون عذر دروغی بگوید هفتاد هزار ملک او را لعنت می کنند و بوی بدی از قلبش بیرون می‌آید که تا  عرش الهی می رسد.»                                                    . 5. سبب کم شدن روزی و فقر می گردد: پیامبر (ص) می فرماید«دروغ روزی انسان را کم می‌کند»                      ۶دروغگویی در ردیف شرک به خداست:  رسول خدا (ص) می فرماید«بزرگترین گناهان شرک به خدا و بدرفتاری نسبت به پدر و مادر و دروغ گفتن است»             

     ۷.باعث رسوایی و بی‌اعتبار شدن نزد مردم می‌شود :  پیامبر (ص) فرمود:«کم آبرو ترین مردم کسی است که دروغ می گوید .»     

      علل و ریشه‌های دروغگویی       

      به طور کلی در مجموع روایات وارد شده در این زمینه موارد ذیل از علل و انگیزه های دروغگویی بیان شده است که عبارتند از: حسادت؛ بخل؛ ضعف ایمان؛ وسوسه های شیطان؛ پستی روح؛ رسیدن به مال و مقام دنیا و سایر موارد 

                    راه‌های درمان دروغگویی 

1. برطرف کردن حس حسادت و بخیل بودن؛ اگر دروغ گویی به خاطر حسادت و بخل می‌باشد                                   ۲.تقویت بنیه دینی و بالابردن ایمان در دل فرد دروغ‌گو       

              ۳. مطلع کردن فرد دروغگو با انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر از عواقب دردناک و آثار سوء مادی و معنوی دروغگویی در اسلام :زیرا دروغگو از رحمت الهی در دنیا و آخرت به دور است و در جامعه هم باعث ایجاد نفاق شده و در بین مردم هم باعث بی اعتمادی می‌شود

       در آخر به این روایت پیامبر همه را توجه می دهیم؛ که از ایشان پرسیدند آیا انسان با ایمان ممکن است گاهی ترسو باشد؟ فرمودند:آری. باز پرسیدند  آیا ممکن است احیاناً بخیل باشد؟ فرمودند :آری. پرسیدند آیا ممکن است دروغ بگوید؟ فرمودند : نه  زیرا دروغ با ایمان سازگار نیست چرا که دروغ از نشانه های نفاق است (راستگویی یعنی هماهنگی دل با زبان و دروغ گفتن ناهماهنگی بین این دواست و اين همان نفاق است.)