چندی پیش شبکه مستند اقدام به پخش مستندی از شهرستان کاشمر مربوط به نیمه اول دهه شصت نمود. بخشهای از این مستند به شهر اختصاص داشت. دیدن نماهای سیاه و سفید از شهر در قریب 4 دهه قبل دیدنی است و دیدنیتر مقایسه آن روزگار با امروز است.
در میدان مرکزی شهر این قیاس جالبتر است. آن زمان دکه پلیس در میانه میدان قرار داشت. دیدن این مستند را به دوستداران توسعه و پیشرفت شهر و شهرستان توصیه میکنیم و قبل از ورود به موضوع مورد نظر پیشنهاد میشود مدیریت شهری مجموعهای پژوهشی را در باره تاریخ بلدیه و شهرداری با محوریت شهر کاشمر را بنیان بگذارد و یا باز بنیاد ترشیز را با تاکید بر تاریخچه مدیریت شهری کاشمر احیاء نماید.
مستند مذکور ذهن نگارنده را به این سمت برد که آیا شهر کاشمر دچار فقر شهری هست؟ بیایید بحثمان را در بارهاین موضوع با معنا کردن عنصر تلخ فقر آغاز کنیم. واقعیت آن است که؛ ارائه تعریفی از فقر، علیرغم درك نسبتاً ملموسی كه دارد، آسان نیست؛ فقر مقولهای چند بُعدی است. دیدگاه كلاسیك عمدتاً فقر را بر مبنای كافی نبودن درآمد، فرد یا خانوار بررسی و تحلیل میكند. آمارتیا سن، برنده جایزه نوبل در سال 1998 رویکرد قابلیتی را در تعریف فقر بیان كرد. در این تعریف فقر به معنای محرومیت از قابلیت در نظر گرفته میشود. از این دیدگاه، ملاك تشخیص فقر، دستیابی به كاركردهایی در زندگی است كه برای هر فردی مطلوب و ارزشمند است.
تغذیه كافی، برخورداری از خدمات بهداشتی، دسترسی به آموزش و پرورش، مشاركت در تصمیمگیریهای اجتماعی و ... مجموع این كاركردها، قابلیتهای افراد را تشكیل میدهد. در این میان فقر شهری یک پدیده چند بعدی است و عوامل متعددی را علاوه بر شاخصهای استاندارد سطح درآمد و سرانه تولید ناخالص داخلی، شامل میگردد .قابلیت دسترسی به خدمات شهری، یک مفهوم رایج است، که در مورد تعریف آن اجماعی وجود ندارد. قابلیت دسترسی به دستیابی آسان به ساختمانها یا امکانات یا کالا و خدمات توسط مردم بر میگردد. بنابر این میتواند اندازهگیری فرصت نسبی برای تعامل یا برقراری ارتباط با یک پدیده مثلاً پارک بیان شود.
قابلیت دسترسی معمولاً به عنوان سهولتی که بوسیله آن میتوان به فعالیتها از نقطه معینی و بوسیله سیستم حمل و نقل معینی دست یافت، تعریف میگردد. مفهوم قابلیت دسترسی جوانب گونا گونی مانند جنبههای فیزیکی، ذهنی، اقتصادی و مالی وابسته به طبیعت، کاربری زمین و حمل و نقل مورد نظر را در برمیگیرد. قابلیت دسترسی در میان افراد مختلف در زمانهای مختلف متفاوت است. دسترسی را به مجموعهای از ابعاد مشتمل بر؛ قابل دستیابی بودن، در دست س بودن، مکان، قابل استطاعت بودن و قابل پذیرش بودن تقسیم میکنند. از مهمترین عوامل در برنامهریزی شهری، استفاده از فضاها و توزیع مناسب و به عبارتی كاملتر ، عدالت فضایی است.
در این راستا، كاربریها و خدمات شهری از جمله عوامل مؤثر و مفیدند كه با پاسخگویی به نیاز جمعیتی، افزایش منفعت عمومی و توجه به استحقاق و شایستگی افراد میتوانند با برقراری عادلانهتر، ابعاد عدالت فضایی، عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی را برقرار نمایند و در نهایت به کاهش فقر بیانجامد. بخش اعظم فقر شهری ناشی از محرومیت از زیرساختها و خدمات است. افراد فقیر از ویژگیهای زندگی شهری شامل؛ مسکن امن و با کیفیت، امنیت و اجرای قانون، تحصیلات، خدمات بهداشتی، حمل و نقل کارا و مطلوب، درآمد کافی، دسترسی به خدمات و کالاها، اعتبار و به بیان ساده ویژگیهای شهروندی، محروم میگردند.
با نگاهی ساده متوجه میشویم شهر کاشمر از چهار نوع بافت؛ سنتی، متعارف، نوگرا و بافت حاشیهای تشکیل شده است. بافت فرسوده که اغلب با فقر شهری مرتبط است در بخشی از بافت سنتی و بافت حاشیهای قرار گرفته است. فقر شهری در مناطق جنوبی و غربی شهر از سایر جاها مشهودتر است. برخی از اعضای محترم شورا در ادوار مختلف دارای سبد رای قابل توجهی از این مناطق بودند. توزیع فقر شهری در سطح شهر یکنواخت نبوده است. تهیه نقشه بافت فرسوده، مسکن نیازمند نوسازی و ... در سطح شهر، کمکی موثر بر تعیین کمیت و کیفیت فقر شهری در کاشمر است.
این روزها اخباری در باره تشکیل نشستهای در حوزه مدیریت شهری بخوانیم و میشنویم. کاری به روند انتخاب افراد حاضر در این جلسات و شوراها نداریم. خوشحالیم شاهد این اتفاق هستیم و خوشحالتر خواهیم شدف خروجی این محافل منجر به پویایی و بالندگی شهر شود. پیشنهاد میکنیم این مجموعهها بحث شناخت کمیت و کیفیت فقر شهری را بررسی بفرمایند. یقین این بزرگواران مورفولوژی شهر را به درستی تهیه کردهاند. یقین از دید اکولوژیک جدید شهری حواسشان به نواحی فقیر نشین و اسیر فقر شهری هست. و یقین برنامهها و سياستهايي مطلوب و موثری برای ارتقاي توانمندي و حذف مقوله فقر شهري دارند. خسته نباشند.
لابد فعالان عرصه مدیریت شهری وقایع سال‌های میانی دهة هفتاد را به یاد دارند. نارضایتی‌های حاشیه‌نشینان شهری در برخی از کلانشهرها نظیر مشهد باعث تحرکاتی شد. رسیدگی به وضعیت حاشیههای شهر و محلات و شهرک‌های مسکونی که طی سالیان اخیر(بخوانید مسکن مهر و انواع شرکتهای تعاونی مسکن) ساخته شدند، یک ضرورت است. نقد مدام دولتهای قبلی پاسخی به درد امروز شهروندان نیست. مردم شریف دیارمان مدام در حال قیاس شمال و جنوب شهر هستند. مدام محله و محل زیست خود را با جاهای دیگر شهر مقایسه میکنند. در هر حال این حق شهروندان است که خواهان ارتقای کمی و کیفی خدمات شهری باشند.
به نظر ما کاشمر نیازمندمسئله‌یابی در بافت شهری و ساماندهی بافت‌های مسئله‌دار است. باید به درو از جنگهای حیدری و نعمتی و حُب و بُغضهای سیاسی و مقوله اکثریت و اقلیت در شورای شهر به فکر شهروندان و حذف فقر شهری باشیم. عزیزان ویلای خیابان خرمشهر نگاهی به شورا در ادوار مختلف بیاندازند. میزان رای شما بیانگر محبوبیت شما و خط و ربط سیاسی شما در شهر است. برخی چند دوره بودند، هر دوره از دوره قبلی کمتر رای آورند. برخی هم بیشتر رای آوردند ولی هنوز رکورد رای از آن یک روحانی غیر بومی است که چند صباحی در شهرمان ریاست یک مرکز آموزش عالی را بر عهده داشت. حضور در شورا یک بحث است و میزان تاثیرگذاری بر افکار عمومی بحثی دیگر است.
اصولگریان و اصلاحاتیان کاشمر از شما کار میخواهند. به تعبیر امام جمعه دیارمان در آیین ابقای شهردار، مهم کار کردن برای مردم شریف کاشمر است. گاهی زود دیر میشود. لطفاً حواسمان به شهروندان و رایدهندگان باشد. کمک به مردم کمک به خود شما و طیف سیاسیتان برای رای آوردن مجدد هم هست. گاهی پیاده در محلات جنوبی شهر قدم بزنید. گاهی سرزده در جمع مردم حاضر شوید. و یک خواهش در این پاراگراف اخر؛ لطفاً ابوالمشاغل نباشید. ابوالمشاغل در گذر زمان در افکار عمومی زیر سوال میروند. مردم حواسشان هست که یک مسئول با یک دست میتواند چند تا هندوانه بردارد. امید شاهد حذف فقر شهری در کاشمر باشیم.
نظرات
- هیچ نظری یافت نشد.
نظر خود را اضافه نمایید
ورود برای ارسال نظر
ارسال نظر به عنوان مهمان